Krzyżackie tajemnice Kanału Elbląskiego
W niedzielę rozpoczyna się sezon wycieczek po Kanale Elbląskim.
Lech Słodownik, historyk, w rozmowie z Grażyną Wosińską przekonuje,
że warto zobaczyć jak statki pływają po górach.
To nie żart, ale zabytek techniki sprzed półtorej wieku.
Grażyna Wosińska: Na czym polega oryginalność i unikatowość Kanału Elbląskiego?
Lech Słodownik: Na tym, że statki pływają po górach i jest to swoiste perpetuum mobile (śmiech). Do przetaczania statków po ziemi nie potrzeba energii elektrycznej ani węgla ani ropy, ale służy do tego siła wody. Na długości 9,6 kilometra zbudowano pięć pochylni z systemem bębnów, kołowrotów, rurociągów, które umożliwiają przeciągnięcie statku na specjalnej platformie za pomocą stalowych lin. Cała trasa wodna i ziemna liczy ponad 80 kilometrów. Ciągnie się jeziorami od Elbląga do Ostródy poprzez Iławę i Miłomłyn. Minęło ponad 150 lat od zakończenia budowy, a ten cud techniki ciągle działa.
W przewodnikach i oficjalnych wypowiedziach spotykana jest nazwa Kanał Elbląsko-Ostródzki. Która nazwa jest prawidłowa?
Oczywiście Kanał Elbląski. Jest to nazwa geograficzna. Kanał Elbląsko-Ostródzki nie istnieje. Mało brakowało, by przy budowie kanału ominięto Ostródę. Sejmik Krajowy Prowincji Pruskiej w 1825 roku uznał, że wystarczy połączyć jeziora Druzno tylko z Jeziorakiem.
Dlaczego Fryderykowi Wilhelmowi III, królowi Prus nie podobała się ta propozycja?
Władcę przekonał młody zdolny niemiecki inżynier z Królewca Georg Jakub Steenke do połączenia jeziora Druzno z jeziorami Pojezierza Iławskiego. W wieku 32 lat wybudował on Kanał Sekenburski, dziś zwany Primorskim, łączący rzekę Gilgę z Pregołą. Trzy lata później był w Elblągu został inspektorem ds budowy grobli.
Czy okoliczni mieszkańcy protestowali przeciw decyzji sejmiku?
Teraz przy podobnych inwestycjach są protesty społeczne. Nie inaczej było w XIX wieku. Mieszkańcy obszarów depresyjnych wokół jeziora Druzno obawiali się, że podczas wiosennych roztopów kanałem będzie napływała woda i groziłaby im powódź. Królowi Prus nie spodobał się pomysł sejmiku, ale nie dlatego jak się początkowo wydawało, że bał się protestów. Nie czekała go przecież kampania wyborcza. Przekonał go młody zdolny Steenke.
Pomysł połączenia jeziora Druzno z jeziorami Pojezierza Iławskiego nie narodził się w XIX wieku. Czy prekursorami byli rzeczywiście Krzyżacy?
Niemiecki prof. J.G. Bujack w 1838 roku uznał, że Krzyżacy podjęli pierwszą próbę budowy Kanału Elbląskiego. Odkrył rów znajdujący się w najniższym miejscu wododziału pomiędzy jeziorem Druzno i Sambród. Szerokość rowu wynosiła 1,57 metra, a głębokość w niektórych miejscach 2,82 metra. Dodam jeszcze, że za zgodą Krzyżaków w XIV wieku powstał Kanał Dobrzycki, a w XV wieku Kanał Kraffohlsdorf, po 1945 roku zwany Jagiellońskim.
Dlaczego i później powracano do tego pomysłu połączenia obszaru wodnego Iławy, Ostródy i Elbląga?
Z Elbląga wiodła najkrótsza droga wodna do Gdańska i Królewca. Znaczenie gospodarcze trudno przecenić.
Z napisu na pomniku ku czci budowniczego, wybudowanego przez współczesnych wynika, że najbardziej wdzięczni byli rolnicy. Czy rolnictwo zyskało najbardziej?
W tym czasie płody rolne można było wozić tylko furmankami. Nie było dobrych dróg. Przewożenie barkami o ładowności kilkudziesięciu ton było więc bardzo ważne. Towary przemysłowe barkami wywożono z Elbląga.
Jakie anegdoty wiążą się z kanałem?
Do najbardziej romantycznych jego miejsc należy należy odcinek między jeziorami Ruda Woda i Bartążek. Jest on krótki i wąski, a otaczające go zewsząd konary tworzą tajemniczy tunel. W takiej atmosferze pasażerowie chętnie przechodzili ze sobą na ty. Kapitanowie podtrzymywali ten zwyczaj. Co prowadziło do śmiesznych sytuacji gdy młodzian mówił na ty do siedzącej obok staruszki. Kanał nazwano Duzkanal, czyli Kanał Ty. Duzen po niemiecku oznacza tykanie kogoś. Niemiecka nazwa pozostała do dzisiaj i jest to Kanał Ducki. W innej anegdocie głównym bohaterem jest marszałek, hrabia von Moltke, zwycięzca spod Sedanu. Gościł on wraz z następcą tronu Fryderykiem, późniejszym cesarzem Fryderykiem III w willi inżyniera Steenke. Marszałek swoje śnieżnobiałe spodnie poplamił kawą z czekoladą, którą podała pani domu. W kuchni służąca czyściła garderobę, a von Moltke czekał cierpliwe w męskim dessous. Na ten moment wszedł następca tronu. Jeszcze kilka lat później ta historyjka o tym co też się zdarzyło w kuchni państwa Steenke chętnie było opowiadana w arystokratycznym towarzystwie.
autor: Grażyna Wosińska
portal: www.wiadomości24.pl
źródło: http://www.wiadomosci24.pl/artykul/krzy ... 92952.html
Kanał Elbląski
Moderatorzy: Tadeusz, zalewianka, Ewingi, Kazimierz Madela
- mirekpiano
- Posty: 1894
- Rejestracja: 2010-01-13, 16:28
- Kontakt:
Post autor: mirekpiano »
Tajemnice Kanału Elbląskiego
Navicula udostępniła wszystkim miłośnikom Kanału Elbląskiego pierwsze dwa filmy z tej serii w formacie 720P 1280 x 720.
http://navicula.org.pl/aktualnosci/taje ... lblaskiego
Tajemnice Kanału Elbląskiego 1
http://www.youtube.com/watch?feature=pl ... ions=false
Tajemnice Kanału Elbląskiego 2
http://www.youtube.com/watch?feature=pl ... ions=false
Navicula udostępniła wszystkim miłośnikom Kanału Elbląskiego pierwsze dwa filmy z tej serii w formacie 720P 1280 x 720.
http://navicula.org.pl/aktualnosci/taje ... lblaskiego
Tajemnice Kanału Elbląskiego 1
http://www.youtube.com/watch?feature=pl ... ions=false
Tajemnice Kanału Elbląskiego 2
http://www.youtube.com/watch?feature=pl ... ions=false
Wróć do „Jeziora - Rzeczki - Kanały”
Przejdź do
- NAJCIEKAWSZE TEMATY I KOMENTARZE W SIECI
- ↳ Służba Zdrowia w Polsce
- ↳ Politycy
- ↳ Gospodarka
- ↳ Inne
- JERZWAŁDZKIE AKTUALNOŚCI
- ↳ Aktualności Forum
- ↳ Co słychać w Jerzwałdzie
- ↳ Imprezy w Jerzwałdzie i okolicy
- ↳ Kronika Jerzwałdu
- ↳ ARTYŚCI I SPORTOWCY ODWIEDZAJĄCY JERZWAŁD
- ↳ JERZWAŁD I GMINA W MEDIACH
- ↳ FUNDACJE, STOWARZYSZENIA -AKCJE CHARYTATYWNE
- AKTUALNOŚCI OGÓLNE JERZWAŁDU
- ↳ Co mnie Gryzie !
- ↳ Konkursy - Inicjatywy
- ↳ Wasze Ogólne Problemy
- ↳ Gospodarka w Gminie
- ↳ Co w Gminie słychać
- ↳ Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt w Jerzwaldzie
- Z NASZEGO MAGISTRATU
- ↳ Burmistrz
- ↳ Radni
- ↳ Sołtys
- ↳ Granty
- ↳ Inne
- JERZWAŁD - HISTORIA - LEGENDY
- ↳ JERZWAŁDZKIE WSPOMNIENIA
- ↳ Informacje Historyczne o Jerzwałdzie i Okolicy
- ↳ Odkrycia archeologiczne oraz skarby i znaleziska w okolicy Jerzwałdu
- ↳ Wojny, bitwy i potyczki w okolicy Jerzwałdu
- ↳ Leśnictwo, ludzie lasu
- ↳ Rybołówstwo w Jerzwałdzie
- ↳ Legendy Jerzwałdzkie i Pomezańskie
- ↳ Kartografia Oberlandu
- ↳ w książkach i czasopismach o naszym regionie
- ↳ Kościół Parafia
- ↳ Szkoła - Nauczyciele - Uczniowie - Bibloteka
- ↳ Poczta w Jerzwałdzie
- ↳ Straż Pożarna w Jerzwałdzie
- ↳ Sklepy w Jerzwałdzie
- ↳ Historia domu, bydynku, miejsca
- ↳ Jerzwałdzkie ulice i ich przedwojenni mieszkańcy
- ↳ Domy i budynki, których w Jerzwałdzie już nie ma
- ↳ Świetlica Wiejska w Jerzwałdzie oraz niedoszły Wiejski Dom Kultury
- ↳ Pamiatki oberlandzkie na portalach aukcyjnych
- ↳ Jarmarki Zalewskie dawniej i dziś
- ↳ Służba Zdrowia w gminie
- ↳ Ciekawe zjawiska meteorologiczne zaobserwowane o okolicach Jerzwałdu
- ↳ Gastronomia w Gminie Zalewo
- ↳ Tablice historyczne w Jerzwałdzie
- ↳ Przedsiębiorstwa i rzemiosło jerzwałdzkie dawniej i dziś
- ↳ Kultura i sztuka w Jerzwałdzie dawniej i dziś
- ↳ Tablice historyczne w Matytach
- CIEKAWE MIEJSCA W OKOLICACH JERZWAŁDU
- ↳ Miejscowości - Przysiółki
- ↳ Jeziora - Rzeczki - Kanały
- ↳ Wyspy - Półwyspy
- ↳ Pomniki przyrody
- ↳ Pomniki historyczne
- ↳ Ciekawe miejsca warte uwagi i odwiedzenia
- POSTACI ZWIĄZANE Z JERZWAŁDEM
- ↳ Zbigniew Nienacki
- ↳ Aleksander Minkowski
- ↳ Konrad Nałęcki
- ↳ Zenon Nocoń
- ↳ Jan Józef Lipski
- ↳ Grażyna Kuroń "Gaja"
- ↳ Józef Schier
- ↳ Janusz Sokołowski
- TWÓRCZOŚĆ JERZWAŁDZIAN i nie tylko
- ↳ Poezja
- ↳ Proza
- ↳ Muzyka
- ↳ Malarstwo, rzeźba, plastyka
- ↳ Teatr, Film, Fotografia
- ZDJECIA DO ROZSZYFROWANIA
- ↳ Fotografie sprzed 1945 roku
- ↳ Fotografie po 1945 roku
- GENEALOGIA
- ↳ Historie rodzinne Jerzwałdzian przed 1945 roku
- ↳ Historie rodzinne Jerzwałdzian po 1945 roku
- ↳ Cmentarze w Jerzwałdzie i okolicy
- LINKI
- ↳ Linki do ciekawych stron i blogów na każdy temat
- SPORT TURYSTYKA REKREACJA W JERZWAŁDZIE I OKOLICACH
- ↳ Turystyka wodna
- ↳ Ścieżki rowerowe
- ↳ Piesze wycieczki
- ↳ Konie
- ↳ Wędkarstwo - Myślistwo
- ↳ Proponowane formy spędzania wolnego czasu
- ↳ Baza noclegowa w Jerzwałdzie
- ↳ Sport w gminie
- ↳ Plaże i kąpieliska w Jerzwałdzie i okolicy
- ↳ Punkt Informacji Turystycznej w Zalewie
- INNE KATEGORIE
- ↳ Nasze fascynacje muzyczne i nie tylko
- ↳ Film
- ↳ Muzyka
- ↳ Kabaret
- ↳ Fotki - Obrazy
- OGŁOSZENIA
- ↳ Sprzedam - Kupię - Zamienię - Oddam
- ↳ Admininstracyjne
- ↳ POLECANE FIRMY
- ↳ Oferty sprzedaży nieruchomości w Jerzwałdzie
- ↳ nieruchomość w Jerzwałdzie kupię
- HYDE PARK
- ↳ Powitalnia
- ↳ Rekordy
- ↳ Moje Hobby
- ↳ Dowcipy
- ↳ Czy wiecie że .. ?
- ↳ Życzenia
- ↳ Humor
- ↳ Zabawa
- ↳ REGULAMIN
- ↳ Jerzwałdzkie Nekrologi
- ↳ Parafia i bieżące sprawy Kościelne
- ↳ Pożary w Jerzwałdzie
- ↳ artykuły prasowe
- ↳ na portalach
- ↳ twórczość
- ↳ o pisarzu
- ↳ ekranizacje
- ↳ imprezy
- ↳ Wywiady z pisarzem
- ↳ Fan Kluby
- ↳ Biografie
- ↳ o pisarzu
- ↳ twórczość
- ↳ wywiady z pisarzem
- ↳ artykuły prasowe
- ↳ spotkania autorskie
- ↳ Towarzystwo Miłośników Ziemi Zalewskiej
- ↳ Stowarzyszenie w Jerzwałdzie
- ↳ Inne Fundacje i Stowarzyszenia w naszej okolicy
- ↳ Polskie Fundacje i Stowarzyszenia warte polecenia
- ↳ Poradniki
- ↳ UROCZYSKO
- ↳ KURIER IŁAWSKI
- ↳ ECHO IŁAWY
- ↳ GAZETA MORĄSKA
- ↳ GAZETA OLSZTYŃSKA
- ↳ NATURA WARMII I MAZUR
- ↳ GAZETA ZALEWSKA
- ↳ POMEZANIAE
- ↳ Maurycy Gomulicki
- ↳ Apolinary Polek
- ↳ Mirosław Zbrojewicz
- ↳ Stanisław Mikulski
- ↳ Waldemar Malicki
- ↳ Maksymilian Biskupski
- ↳ Stanisław Deja
- ↳ Maciej Markiewicz
- ↳ Sebastian Wenta
- ↳ Grażyna Prokopek - Janacek
- ↳ Krzysztof Daukszewicz
- ↳ Alfons Kułakowski
- ↳ Jan Bułhak
- ↳ Z prasy lokalnej
- ↳ Jerzwałd i gmina Zalewo w prasie ogolnopolskiej
- ↳ filmy amatorskie o naszym terenie
- ↳ Jerzwałd i gmina Zalewo w telewizii
- ↳ Jerzwałd i okolice w internecie
- ↳ Filmy kręcone w Oberlandzie
- ↳ reportaże radiowe z ziemi zalewskiej
- ↳ Jerzwałd w literaturze
- ↳ Linki do stron o Jerzwałdzie i okolicy
- ↳ Blogi Fora i strony prywatne jerzwałdzian
- ↳ Nasze polaków wspomnienia z Jerzwałdu
- ↳ Wspomnienia dawnych mieszkańców Gerswalde in Ost Preussen
- ↳ Przesuniete
- ↳ książki
- ↳ sztuki teatralne
- ↳ scenariusze - ekranizacje
- ↳ reportaże, felietony
- WYSYPISKO
- ↳ Śmietnik - Kosz